Παρακάτω γίνεται ξεχωριστή αναφορά στα άλμπουμ /συλλογές /live /ειδικές εκδόσεις των Sigur Rós, που κυκλοφορούσαν μεταξύ των studio άλμπουμ τους, τα οποία έχουν ιδιαίτερα μεγάλη καλλιτεχνική αξία. Πολλά από αυτά μάλιστα κάλυπταν λίγο το κενό μεταξύ των άλμπουμ, ικανοποιώντας την αναμονή των οπαδών για κυκλοφορία νέων στούντιο δίσκων. Οι σημαντικότερες κυκλοφορίες κατά την άποψη μου είναι οι κάτωθι:

1. Von Brigði (recycle bin) (1998)
Ο δίσκος αυτός προέκυψε ένα χρόνο μετά την κυκλοφορία του άλμπουμ Von (1997) και περιέχει remixes σε αρκετά από τα κομμάτια του, από διάφορους Ισλανδούς καλλιτέχνες. Εξαίρεση αποτελεί το κομμάτι leit af lífi 2 του οποίου το remix υπογράφουν οι ίδιοι οι Sigur Ros, αν και η διασκευή έγινε στην ουσία εξ’ολοκλήρου από τον -frontman- Jonsi. Μάλιστα αρχικά είχαν προγραμματίσει να το βάλουν στο Von (κάτι σα bonus track) όμως δεν πρόλαβαν να ολοκληρώσουν τη μίξη, η οποία έχει προσφέρει στο κομμάτι μια τελείως διαφορετική μορφή.

Ασφαλώς και σα δίσκος παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον κυρίως από το γεγονός ότι οι ταξιδιάρικες αλλά και ωμές, τραχείς και απόκοσμες μελωδίες του Von αλλάζουν μορφή και άλλοτε αποκτούν έντονο ρυθμό ενώ άλλοτε γίνονται ακόμα πιο πειραματικές. Όπως συχνά γίνεται όταν καλλιτέχνες κάνουν remix σε κομμάτια του ευρύτερου rock ήχου, έτσι και στο Von Brigði (recycle bin) παρελαύνουν όλα τα μουσικά ρεύματα του dance χώρου. Έχεις την αίσθηση σε ορισμένες περιπτώσεις ότι οι Sigur Rós αποφάσισαν να γίνουν συγκρότημα που θα ακούγεται σε club. Έτσι το Hún jörð στα χέρια του hassbræður μετατρέπεται σε drum and bass κομμάτι. Φοβερή διασκευή στο κομμάτι Von προσφέρουν οι GusGus θυμίζοντας Autechre και δίνοντας μια πειραματική techno/house χροιά στη σύνθεση. Καταπληκτικό είναι και το εναρκτήριο remix στο syndir guðs από τον πρωτοπόρο Ισλανδό electro-παραγωγό Bjössi Biogen.

Η κυκλοφορία αυτή από μόνη της δείχνει πόσο επιδραστικό ήταν το ίδιο το Von και πώς η ωμή ενέργεια του (που συνδύαζε alternative, post rock, shoegaze και ambient ήχους με μοναδικό τρόπο) επηρέασε μια γένια καλλιτεχνών αρχικά στην Ισλανδία και στη συνέχεια παγκοσμίως.

2. Ηlemmur (2003)

Το Ηlemmur αποτελεί το soundtrack για το ομώνυμο Ισλανδικό ντοκιμαντέρ του 2002, του σκηνοθέτη Ólafur Sveinsson. Αποτελεί εξολοκλήρου σύνθεση των Sigur Rós και πρώτη φορά δόθηκε προς πώληση στο κοινό το 2003 κατά τη διάρκεια των live της μπάντας στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Περιέχει δεκαεννέα κομμάτια μικρής διάρκειας (ασυνήθιστο για Sigur Rós) τα οποία είναι όλα ορχηστρικά. Κάποια από αυτά μάλιστα είναι διαφοροποιήσεις της ίδιας μελωδίας. Το όνομα το έχει πάρει από τον ομώνυμο κεντρικό σταθμό λεωφορείων του Ρέικιαβικ και το ντοκιμαντέρ ασχολείται με το συγκεκριμένο σταθμό που είναι από τα πλέον περιφρονημένα σημεία της πόλης, όπως και οι άνθρωποι που συχνάζουν εκεί. Το ντοκιμαντέρ αποτυπώνει μερικές από τις ιστορίες των «κατοίκων» του σταθμού και τα μικρά ηλεκτρονικά, ambient διαμαντάκια των Sigur Rós ντύνουν ιδανικά τις αφηγήσεις. Αν και περιέχει αρκετά ενδιαφέρουσες συνθέσεις, καλύτερο αποτέλεσμα πετυχαίνει όταν το ακούσει κανείς σαν ενιαίο σύνολο. Η πλέον ενδιαφέρουσα στιγμή του soundtrack πάντως, είναι το τελευταίο και μεγαλύτερο σε διάρκεια κομμάτι, το Óskabörn þjóðarinnar.

3. Ηvarf-Ηeim (2007)
Το Ηvarf είναι στούντιο άλμπουμ με εκτελέσεις μερικών ακυκλοφόρητων κομματιών, ενώ το Heim περιέχει ακουστικές εκτελέσεις ορισμένων συνθέσεων. Τα δυο μαζί, έδωσαν ένα διπλό άλμπουμ που συνόδευσε την έκδοση του καταπληκτικού dvd Heima (δείτε παρακάτω). Στο Hvarf περιλαμβάνονται τρία ακυκλοφόρητα κομμάτια (salka, hljómalind, í gær). Το salka, φέρει το όνομα της μεγαλύτερης κόρης του Georg Hólm και αποτελεί ιδανικό παράδειγμα της φοβερής ικανότητας της μπάντας να δημιουργεί ατμοσφαιρικά κινηματογραφικά κομμάτια συνδυασμένα με όμορφες μελωδίες. Κορυφαία στιγμή είναι σίγουρα το δυναμικό, Radioheadικης αισθητικής, hljómalind, ενώ και το í gær είναι ένα σκοτεινό τραγούδι που εύκολα θα μπορούσες να το φανταστείς σαν κομμάτι του άλμπουμ ( ). Τέλος περιλαμβάνονται και δυο κομμάτια από το δίσκο Von, το ομώνυμο και το κορυφαίο, απίστευτο hafsól.

Στο Heim υπάρχουν μερικές συμπαθητικές ακουστικές στιγμές κομματιών όπως το εναρκτήριο samskeyti που είναι μια εκτέλεση του αντίστοιχου κομματιού (#untitled3) από το ( ) του 2002. To starálfur (από το Ágætis byrjun) είναι μία σύνθεση που ενώ τόσο οι οπαδοί όσο και οι ίδιοι το αγαπούν πολύ, δεν ήθελαν να το παίζουν live γιατί θεωρούσαν ότι «έχανε». Εδώ την ακούμε από ένα session που έκαναν στο στούντιο τους σε μια εξαιρετικά συναισθηματική εκτέλεση. Συνολικά περιέχει έξι κομμάτια με κορυφαία στιγμή την ακουστική εκτέλεση του Von.

Μία ένσταση που έχω για τη συγκεκριμένη συλλογή τραγουδιών είναι ότι στην ουσία δεν ακούμε κάτι ιδιαίτερα καινούριο ή διαφορετικό από τις αρχικές εκτελέσεις, καθ’ότι οι περισσότερες έτσι και αλλιώς είχαν ακουστική χροιά.

4. Heima(DVD) (2007)
Το Νοέμβριο του 2007 οι Sigur Rós κυκλοφόρησαν ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα live DVD που έχει κυκλοφορήσει ποτέ συγκρότημα, το Heima. Αυτό επικεντρωνόταν στην περιοδεία της μπάντας στην Ισλανδία το καλοκαίρι του 2006 αλλά ήταν πολλά περισσότερα από απλά ένα live DVD, ήταν ένα εξαιρετικό, μοναδικό ντοκιμαντέρ. Μία απεικόνιση της Ισλανδίας σε απίστευτα ρεαλιστικό και ενδοσκοπικό επίπεδο. Η μετάφραση του Heima είναι «Στο Σπίτι» άλλωστε και μέσω αυτής της κυκλοφορίας τιμούν τόσο τον τόπο που γεννήθηκαν όσο και τους απλούς ανθρώπους που τους στήριξαν. Μέσω συνεντεύξεων τα μέλη εκφράζουν τα συναισθήματα τους κατά την περιοδεία, την ευγνωμοσύνη τους στον κόσμο που ήρθε να τους δει και δίνουν έτσι την δική τους ερμηνεία στο τί σημαίνει «Σπίτι».

Η περιοδεία τους περιελάμβανε επτά σταθμούς σε όλη την Ισλανδία και επικεντρώνεται στις πόλεις, τα χωριά και τους απλούς ανθρώπους κάθε περιοχής. Δείχνει πολύ ανθρώπινες σκηνές όπως τα απλωμένα ρούχα ενός σπιτίου, παιδάκια να παίζουν, συζητήσεις μεταξύ του κοινού, σκυλάκια να κυκλοφορούν ανάμεσα από καλώδια και κάμερες. Τα σημεία που επέλεγαν να στήσουν τη σκηνή ήταν σε μοναδικής ομορφιάς τοπία (σιγά μη δυσκολεύονταν να βρουν) και το ντοκιμαντέρ έδειχνε νέους, μεγαλύτερους και ολόκληρες οικογένειες με μικρά παιδιά να συρρέουν προς τις τοποθεσίες διεξαγωγής της συναυλίας για να απολαύσουν τις αιθέριες μουσικές των συντοπιτών τους. Ένας λαός που αγαπάει την καλή μουσική, ένας λαός που βρίσκει διέξοδο στις τέχνες και που μαθαίνει στα μικρά παιδιά από νωρίς να αγαπούν το καλαίσθητο. Αυτοί είναι οι Ισλανδοί.
Να σημειωθεί ότι είναι ότι σε κάθε τραγούδι υπάρχει και μια μικρή περιγραφή της διαδικασίας για τη δημιουργία του και των σκέψεων της ίδιας της μπάντας σχετικά με αυτό.
Το Heima είναι από τις πιο σημαντικές δουλειές που έχουν κάνει οι Sigur Rós. Προτείνω ανεπιφύλακτα σε όποιον του αρέσει η μουσική της μπάντας να το δει και ασφαλώς να το προμηθευτεί αν έχει τη δυνατότητα. Άλλωστε, εκτός από καθαρά μουσικό ενδιαφέρον, έχει έως και ταξιδιωτικό. Οι υπεύθυνοι για τον τουρισμό του νησιού, καλύτερη προώθηση του τόπου τους αποκλείεται να πετύχαιναν. Είναι τόσο ωραίο που σε κάνει να θες να βουτήξεις στην τηλεόραση και να βρεθείς εκεί.

5. We Play Endlessly (2009)

Αποτελεί promo συλλογή που κυκλοφόρησε στη Μεγάλη Βρετανία μαζί με την εφημερίδα The Independent τον Ιανουάριο του 2009. Περιελάμβανε τραγούδια από το Takk, το Með suð í eyrum við spilum endalaust (το οποίο μεταφρασμένο σημαίνει With a Buzz in Our Ears, We Play Endlessly, όπου και προέκυψε ο τίτλος της Βρετανικής συλλογής) το Hvarf/Heim καθώς και ένα τραγούδι από το EP Ba Ba Ti Ki Di Do του 2004.

Στην ουσία ήταν μια ακόμα προσπάθεια της εταιρείας ΕMI να προωθήσει σε όσο το δυνατόν ευρύτερο κοινό, με όσο το δυνατόν πιο εύκολο και άμεσο για το κοινό τρόπο, τη μουσική των Sigur Rós, μία κίνηση αρκετά καλή εμπορικά, καθ’ότι έτσι και αλλιώς οι πωλήσεις των cds γενικότερα είχαν ήδη προ πολλού αρχίσει να παίρνουν την κάτω βόλτα. Δεν έχει φυσικά νόημα να γίνει οποιαδήποτε κριτική αφού πρόκειται για ποτ-πουρί τριών δίσκων, παρολ’άυτα είναι μια αντιπροσωπευτική συλλογή για όποιον θα ήθελε να τους γνωρίσει.

6. Inni (2011)

Το Inni είναι ένα διπλό live album και DVD λίγο πριν την κυκλοφορία του Valtari. Προέκυψε από τις ζωντανές εμφανίσεις της μπάντας στο Λονδίνο το 2008 και σκηνοθετήθηκε από τον Vincent Morisset. Θα έλεγα πως ήρθε για να σβήσει την δίψα των οπαδών για κάποια νέα κυκλοφορία, καθότι ο προηγούμενος δίσκος φάνταζε πλέον πολύ μακρινό παρελθόν. Σαφώς και επρόκειτο για μια καλή ευκαιρία να δει και να ακούσει κάνεις τους Sigur Rós σε μια σπουδαία live εμφάνιση, ειδικά σε μία εποχή που κανείς δεν μπορούσε να είναι σίγουρος ότι θα τους ξαναδεί, ως ενιαίο σύνολο. Τα περισσότερα κομμάτια προέρχονται φυσικά από το πιο φρέσκο -κατά την περίοδο της ηχογράφησης- Með suð í eyrum við spilum endalaust αλλά ασφαλώς περιείχε και κομμάτια παλαιότερων δίσκων.

7. Odin's Raven Magic (2020)

Πρόκειται για μία ορχηστρική εκτέλεση ενός Ισλανδικού μεσαιωνικού ποιήματος, του Hrafnagaldr Óðins. Η σύνθεση είναι προϊόν συνεργασίας των Sigur Rós με τους Hilmar Örn Hilmarsson, Steindór Andersen, Páll Guðmundsson και Maria Huld Markan Sigfúsdóttir. Πρόκειται για μία ακόμα γενναία καλλιτεχνική κίνηση της μπάντας που για άλλη μία φορά δείχνει πως δεν έχει όρια και περιορισμούς στη μουσική της. Η πρώτη παρουσίαση του έγινε στο Barbican Centre του Λονδίνου (21/4/2002) και κατόπιν έγινε απόδοσή του από την μπάντα στο Reykjavík Arts Festival στις 24/5/2002. Στιγμιότυπα από την παραγωγή του μπορείτε να δείτε στο ντοκιμαντέρ Screaming Masterpiece του Ari Alexander Ergis Magnússon.

Πέρα από τις παραπάνω δουλειές που επιλέξαμε να αναφέρουμε ως πλέον χαρακτηριστικές, υπάρχουν και παρά πολλά singles / ΕPs αλλά και soundtracks ταινιών ενώ τραγούδια τους βρίσκονται και σε πολλές συνεργασίες και συλλογές, καθ’ότι όταν αναφερόμαστε στους Sigur Rós, μιλάμε για μια ανεξάντλητη πηγή μουσικής και τέχνης γενικότερα.
Photos: v_era (εκτός από Hlemmur και Odin's Raven Magic)
Μέρος των ανωτέρω πρωτοδημοσιεύτηκε στο soundgaze.gr το 2016