Ακούει ο κόσμος μουσική; Και όταν λέμε “ακούει” φυσικά δεν εννοούμε να την αντιμετωπίζει ως θόρυβο (σα να περνάει φορτηγό από δίπλα του) ή ως κάτι που απλά συμβαίνει τριγύρω (σα να χτυπάει το κουταλάκι στο χείλος μιας κούπας). Να τον ενδιαφέρει εννοούμε, να δίνει σημασία και να ψάχνει να “βρεθεί” με τη μουσική. Και όταν τη βρίσκει, να την προσέχει, να την αναλύει και τελικά να παίρνει όσα πρέπει να πάρει από αυτή την ανθρώπινη ανακάλυψη.
Η εμπειρία του γράφοντος, μετά από καλή παρατήρηση του κόσμου από διάφορα “πόστα” και οπτικές γωνίες είναι ότι ο κόσμος δεν ασχολείται πραγματικά με τη μουσική. Ή μάλλον πιο σωστά, παύει να ασχολείται όσο περνούν τα χρόνια. Παρόλαυτα, πιθανότατα επειδή τον πνίγουν οι τύψεις, ή ενδεχομένως του παραπονιέται ο έφηβος γκρινιάρης εαυτός του από μέσα, καμιά φορά, θέλει να δείχνει πως ασχολείται. Και πως το κάνει αυτό; Ένα παράδειγμα που μου έρχεται στο μυαλό είναι -ας πούμε- με το να δείχνει ότι επιλέγει τη μουσική για το γάμο ή κάποιο event του, ενώ στην ουσία…τα ίδια (κατά 80%) τραγούδια θα ακουστούν είτε “επιλέξει” είτε το αφήσει ελεύθερο….! Ένα άλλο παράδειγμα είναι ότι συχνά πυκνά μπορεί να κάνει ένα ‘ντου’ στο…internet και να κατεβάσει μερικά GB από μουσική (συνήθως…δεκαετίας). GΒ που σχεδόν πάντα μένουν στα αζήτητα(“…-κατέβασα τις προάλλες τη δισκογραφία των Pink Floyd -Άκουσες τίποτα; -Μπα!").
Οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι πέραν του εγγενούς, dna-ικού πιθανότατα, χαρακτηριστικού του ανθρώπου, από μια ηλικία και μετά να μην μπορεί να απορροφήσει, να μην δύναται να κάνει κτήμα του νέες μουσικές, σημαντικό ρόλο στο να γιγαντωθεί αυτό το φαινόμενο έπαιξε και η πλήρης απαξίωση της μουσικής μέσω της internetικης “επανάστασης”. Το mp3, η ευκολία του να αποκτήσεις κάτι χωρίς καν να χρειαστεί να το ψάξεις, να το πληρώσεις ίσως και ο μηδενικός χρόνος που απαιτείται πλέον για την αναζήτηση ενός νέου ήχου, σίγουρα επέδρασε σημαντικά.
Ταυτόχρονα, τα βασικά μέσα αναπαραγωγής και διάδοσης μουσικής και ενημέρωσης του κόσμου σχετικά, βρίσκονται στο χειρότερο δυνατό σημείο. Πρωινάδικα, με τα ίδια και τα ίδια σκυλάδικα ή βραδινές εκπομπές που στο πάλκο τραγουδούν οι ίδιοι και οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια τραγούδια, τόσο που νομίζεις ότι βλέπεις επεισόδιο πενταετίας σε επανάληψη. Στο δε ραδιόφωνο, η playlist πάει σύννεφο. Και εκεί, τα ιδία και τα ίδια τραγούδια 24/7, ώστε να νομίζεις ότι οι Bon Jovi είναι 19χρονα που μόλις ξεκινούν τώρα την καριέρα τους. Και όμως, οι εκπομπές αυτές έχουν τεράστια τηλεθέαση και τα ραδιόφωνα αυτά είναι πλέον τα μόνα που επιβιώνουν. Απόδειξη του τελευταίου είναι ότι ελάχιστα πλέον έχουν μουσικούς παραγωγούς αλλά και αυτοί οι λίγοι συνήθως απλά φλυαρούν πάνω από ένα έτοιμο μουσικό “χαλί”. Τα ανωτέρω φυσικά δημιουργούν ανθρώπους photocopies, που σώνει και καλά πρέπει να ακούν το ίδιο ακριβώς “τίποτα”.
Είπαμε παραπάνω ότι ο μέσος άνθρωπος δεν ασχολείται με τη μουσική και παράλληλα δε τον ενδιαφέρει η “νέα” μουσική (εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις που θα αναφερθούν αργότερα). Η θεωρία του γράφοντος που είναι πέραν κάθε αμφισβήτησης (το βραβείο ευρεσιτεχνίας αργεί γιατί καθαρογράφεται) είναι πως ο μέσος άνθρωπος (ίσως εδώ πρέπει να πω: Έλληνας, γιατί νομίζω πως σε κάποιες χώρες η κατάσταση είναι κάπως καλύτερη, ένα παράδειγμα είναι η Γαλλία) ακούει και μετατρέπει πραγματικά σε κτήμα του περίπου 400 τραγούδια! 400 τραγούδια σε ολόκληρη τη ζωή του. Μόνο με αυτά μπορεί να λειτουργήσει, μόνο αυτά μπορεί να “αντιμετωπίσει”, μόνο με αυτά υπάρχει “αντίδραση”, “ικανοποίηση” και μόνο με αυτά συγκινείται. Αυτά τα 400 εκλαμβάνει ως μουσική. Όλα τα υπόλοιπα αποτελούν το θόρυβο που είπαμε παραπάνω. Δεν τον αφορούν, δεν αποτελούν μουσική για αυτόν, απλά στην καλύτερη περίπτωση είναι ένα μουσικό -ας πούμε- χαλί που “καλύτερα να το χαμηλώναμε” κιόλας ή που συνήθως είναι “τι γκαρίσματα είναι αυτά που ακούς” (σίγουρα θα έχετε ακούσει τέτοια ατάκα, είτε πρόκειται για το νέο δίσκο του Steven Wilson είτε για κάτι πιο οικείο βρε παιδί μου όπως κάτι καινούριο από τον Bryan Ferry- “Μα!... Είναι αυτός που λέει και το Slave To Love που σου αρέσει”-.
“Γιατί 400;” ήταν η εύλογη απορία της v_era στην ενδοSliderική μας κουβέντα. Χμ! Η απάντηση είναι απλή: Γιατί αν έλεγα την αλήθεια, δηλαδή 100, θα ακουγόμουν υπερβολικός και αυτό το κείμενο θα το εκτύπωναν για χαρτί υγείας. Αν έλεγα 1000, θα έλεγα ψέματα και το κείμενο δε θα είχε αντικείμενο (καθότι το 1000 τραγούδια είναι αξιοπρεπέστατο νούμερο για να πεις ότι “κάποιος δίνει σημαντική θέση στη μουσική στη ζωή του”).
Το 400 είναι πολύ κοντά στην πραγματικότητα και αναλύεται ως εξής: 50 έρχονται κατευθείαν από την παιδική μας ηλικία. 60-70 ίσως και κάμποσα παραπάνω έρχονται από την εφηβεία μας. Εκεί η μουσική και η παρουσία της στη ζωή μας χτυπάει κόκκινο και φτάνει στο pick της. 50 έρχονται από τα μετεφηβικά/χρόνια σπουδών όπου και εκεί η μουσική κυριαρχεί. Άλλα 50 προέρχονται από τα πρώτα χρόνια γάμου, συνήθως μεταξύ 30-36. Αν έρθουν παιδιά, θα μάθεις θες δε θες άλλα 50 τραγουδάκια, είτε παιδικά είτε απλώς light. Καθήμενος στην τηλεόραση, κουρασμένος από μια δύσκολη μέρα θα σε βομβαρδίζουν όλο το βράδυ με χαζομάρες-κάποιες εκ των οποίων εμπίπτουν και στην ακριβώς προηγούμενη κατηγορία, άρα θα τα τραγουδάς σε παιδικά πάρτι (παράδειγμα: Gangnam Style, Despacito κ.α, οι εξαιρέσεις στην απορρόφηση νέας μουσικής που είπαμε παραπάνω). Άλλα 50 εδώ λοιπόν! Ακόμα 50 προέρχονται από τον επαγγελματικό τομέα, κάτι χαλαρό στο ραδιόφωνο στη δουλειά (από αυτά τα one hit wonders airplayed τραγούδια τύπου LP - Lost On You που δε κάνουν απλά επιτυχία αλλά και sold out συναυλίες όπου όλοι πάνε για ν’ ακούσουν το ένα τραγούδι). Αφήνω και λίγα 20-30 ελεύθερα…στην κρίση του καθενός, πιθανότατα διασκορπισμένα μέσα στις ανωτέρω κατηγορίες γιατί όπως είναι γνωστό, μετά τα 35 νέες μουσικές δε μας απασχολούν, νέα τραγούδια δε μαθαίνουμε και δε μας συγκινούν (παράδειγμα καλό σε αυτά είναι soundtracks σειρών που μέχρι και οι Black Angels ενδέχεται να περάσουν από το αυτί, ενώ ένα δεύτερο παράδειγμα είναι η στροφή προς την…ποιοτική μουσική-ας το θέσουμε έτσι- των διαφημιστικών εταιρειών που μέχρι και τους Dandy Warhols έβαλαν πανεύκολα σε κάθε σπίτι).
Λες και το μυαλό μας είναι φτιαγμένο για να ανέχεται δεδομένο αριθμό πληροφορίας σε καθημερινή βάση, και οποιοδήποτε «byte» παραπάνω θα φτάσει μέσω των αυτιών μας σ’αυτό, δύναται να προκαλέσει ανεπανόρθωτο βραχυκύκλωμα. Η μουσική είναι χαλάρωση, η μουσική είναι καθάρισμα σκέψεων θα σου πει κάποιος και δεν μπορώ να την ακούω και να προβληματίζομαι. Δεν μπορώ ακούγοντας νέους στίχους και πολύπλοκες ενορχηστρώσεις να μπαίνω σε ένα μονοπάτι σκέψεων και προβληματισμών, όταν το μόνο που επιθυμώ είναι να απαλλαγώ απ’ αυτές… Και αυτή η θεωρία έρχεται και επηρεάζει και τον τρόπο με τον οποίο διαβάζουμε βιβλία, που βλέπουμε σινεμά, παρακολουθούμε θέατρο και..και.. Αλλά κάπου εδώ χάνεται η μπάλα και ανοίγονται νέα ζητήματα για συζητήσεις, σκέψεις και άρθρα…
Δε θα έπρεπε να είναι έτσι τα πράγματα. Η προαναφερθείσα θεωρία είναι λάθος αλλά στο κείμενο δε θα βρείτε λύσεις ούτε θα προσπαθήσει να πείσει κανείς για οτιδήποτε. Όμως οι τέχνες -και η μουσική που μας ενδιαφέρει εδώ περισσότερο- φτιάχτηκαν για να ομορφαίνουν τον κόσμο μας, να μας ξεκουράζουν, να μας αναζωογονούν και να μας εμπνέουν. Ακόμα και όταν μας βάζουν σε προβληματισμούς και σκέψεις…! Θα ήταν ωραίο κάπως με κάποιο τρόπο να γυρνάγαμε επιτέλους το διακόπτη, να θυμόμασταν τον έφηβο εαυτό μας και το τί μας προσέφερε τότε η μουσική. Η καθημερινή μας συμπεριφορά, ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τη γυναίκα, το παιδί, το συνάδελφο, το γείτονα, ακόμα και τον κακό οδηγό στο δρόμο, θα ήταν διαφορετικός. Ο κόσμος θα ήταν πιο όμορφος αν η μουσική είχε τη θέση που της αξίζει στη ζωή μας.
... και ένα τραγούδι...
