Αυτές τις ημέρες και μέχρι τις 19 Μαΐου, στον 2ο όροφο του μουσείου Μπενάκη (Πειραιώς), φιλοξενείται μία εξαιρετική & ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα -και- από μουσικής απόψεως, έκθεση ζωγραφικής του εικαστικού Στέφανου Ρόκου, με τίτλο “Stefanos Rokos: Nick Cave and the Bad Seeds, No More Shall We Part, 14 Paintings 17 Years Later”. Το Sliding Backwards είχε την ευκαιρία να βρεθεί στο χώρο της έκθεσης και να έχει μια σύντομη, αλλά περιεκτικότατη νομίζουμε, συνομιλία με τον Στέφανο Ρόκο.

- Καλησπέρα και ευχαριστούμε για το χρόνο σου, καθώς βλέπουμε πως βρίσκεται αρκετός κόσμος στο χώρο της έκθεσης, που εκτός από το να δει τους πίνακες, θέλει και να συνομιλήσει μαζί σου.
- Εγώ σας ευχαριστώ που ήρθατε.

- Ας πιάσουμε τα πράγματα από την αρχή… Ποιοι ήταν οι αγαπημένοι σου καλλιτέχνες μέχρι να «συναντήσεις μουσικά», μέσω του ξάδερφου σου (όπως αναφέρεται στο ντοκιμαντέρ* που προβάλλεται στην είσοδο της έκθεσης), τον Nick Cave;
- Διάφοροι μεγάλοι και σημαντικοί. Άκουγα Pink Floyd, Jethro Tull, Doors... Πιο πριν, νεότερος ακόμα, άκουγα τα hitάκια, όπως όλα τα πιτσιρίκια της εποχής. Έχω γεννηθεί το 1977 οπότε, ξέρετε, χόρευα Paula Abdul ας πούμε (γέλιο).

- Παρακολουθώντας το ντοκιμαντέρ, μου γεννήθηκε η εξής απορία: Γίνεται αναφορά στο γεγονός ότι ο δίσκος (No More Shall We Part) ήρθε σε μία εποχή που ήσουν στο Λονδίνο, ερωτευμένος και σημάδεψε εσένα και την σχέση σου με μια κοπέλα. Η επίδραση της «γνωριμίας» σου με τον Cave είχε θετικό αποτέλεσμα, την κέρδισες πίσω;
- (Γέλια!) Με την κοπέλα είχαμε μία περιπετειούλα κάποιων χρόνων και σήμερα είμαστε οι καλύτεροι φίλοι, οπότε προφανώς ήταν θετική η επιρροή του.

- Θεωρείς ότι ο Cave επέφερε κάποια αλλαγή στον τρόπο που συνθέτεις τα έργα σου; Αυτό το project ήταν αφορμή στο ν’ αλλάξεις τον τρόπο που σκέφτεσαι και δουλεύεις;
- Όχι. Ήταν στην ουσία μια ένταξη των «πραγμάτων» του Cave μέσα στον δικό μου κόσμο. Πάντα υπάρχει μια έμπνευση όταν ξεκινάω ένα έργο ή μια ενότητα έργων, μία βάση πάνω στην οποία τα αναπτύσσω. Αυτή τη φορά, ήταν ο συγκεκριμένος δίσκος και μου δίνεται η δυνατότητα να τα παρουσιάσω πιο άμεσα, να πω ότι αυτή είναι η αναφορά μου και αυτό είναι το έργο μου. Σε προηγούμενες φάσεις μου, δε με ένοιαζε να καταλάβει ο θεατής ποια ήταν η «αφετηρία» μου.

- Σε ενδιαφέρει ο θεατής, βλέποντας ένα έργο σου, ν’ αντιλαμβάνεται πλήρως και ξεκάθαρα τί θέλεις να πεις, ή σου αρκεί να το αποκωδικοποιεί, έστω και με τους δικούς του όρους;
- Είναι όλα πολύ προσωπικά στα έργα μου, προφανώς. Μπορεί κανείς να βρει πολλά “δικά μου” πράγματα στον κάθε πίνακα. Μ’ αρέσει να αφήνω κάποια υπονοούμενα για να μπορεί ο θεατής να μπει στον τρόπο που σκέφτομαι. Όμως υπάρχουν και πολλά καλά κρυμμένα στοιχεία που ή τα αποκαλύπτω σιγά-σιγά (αν θεωρήσω ότι με παίρνει) ή τα αφήνω εκεί θαμμένα για πάντα.

- Χαρακτηριστικό στοιχείο και των μουσικών κομματιών αυτό…
- Φυσικά. Και στους στίχους του Cave υπάρχει μια αφηγηματικότητα. Πολλά κρυμμένα στοιχεία, πολύ χιούμορ, μια dark πλευρά.. Ας πούμε στο “Fifteen Feet of Pure White Snow” δεν είχα ιδέα τί θέλει να πει, ποιοι ήταν αυτοί για τους οποίους μιλάει. Δε γνώριζα τί έκαναν όλοι αυτοί που περιγράφει και κάπως έτσι καθοδηγήθηκα και έφτιαξα ένα έργο που δεν ξέρω και εγώ καλά-καλά τι συμβολίζει. Είναι ένας γρίφος που ακόμα και τώρα προσπαθώ να λύσω…

- Σε ενδιαφέρει, αλήθεια, να γνωρίζεις τους καλλιτέχνες που θαυμάζεις;
- Μέχρι τώρα έχω γνωρίσει αρκετούς ανθρώπους που θαυμάζω το έργο τους, και ευτυχώς δεν έχω απομυθοποιήσει κανέναν. Ίσα-ίσα νιώθω μια τρομερή ανακούφιση που όλοι τους ήταν πολύ καλοί, ουσιαστικά αξιόλογοι άνθρωποι.

- Πιστεύεις ότι θα σε επηρέαζε αν μάθαινες κάτι πραγματικά αρνητικό για κάποιον ήρωα σου;
- Ναι, θα με επηρέαζε σίγουρα. Το έργο του θα συνέχιζα να τ’ αγαπάω αλλά θα απογοητευόμουν πάρα πολύ αν μάθαινα ας πούμε ότι o Cave έκανε κάτι πολύ αρνητικό, πιθανά σε σημείο να σταματήσω να τον ακούω. Οπότε, ναι. Είναι ένα ρίσκο το να γνωρίζεις κάποιον που έχεις ψηλά αλλά ευτυχώς μέχρι τώρα όλα πήγαν πολύ καλά με τους ήρωες μου.

- Μιλώντας για ήρωες… Ο Jim Sclavunos τί είναι για εσένα;
- Ο Jim είναι ένας από τους πιο σημαντικούς και αγαπημένους μου ανθρώπους πλέον. Είναι μια γνωριμία ζωής. Πρόκειται για μία σπουδαία, πολύπλευρη προσωπικότητα και έναν φοβερό καλλιτέχνη με απίστευτες εμπειρίες και γνώσεις. Αισθάνομαι πολύ τυχερός που τον γνώρισα και η σχέση μας πλέον έχει φτάσει σε ένα άλλο επίπεδο.

- Υπάρχει άλλος μουσικός που να σ’ έχει εμπνεύσει όπως ο Cave -ίσως όχι σε τέτοιο βαθμό-, που να σε κάνει να αισθάνεσαι ότι στο έργο του αναγνωρίζεις κάτι πολύ «δικό» σου;
- Υπάρχουν πολλοί καλλιτέχνες. Απλώς ήταν η πρώτη φορά που βρήκα πολλά δικά μου στοιχεία σε ένα ολόκληρο album, δηλ. όχι σε ένα, δύο ή πέντε κομμάτια του, αλλά σε 12 από τα 12. Αυτός ήταν και ο λόγος που με ώθησε να κάνω αυτή τη συλλογή έργων και δεν νομίζω ότι θα το ξανακάνω.

- Θα μπορούσες να αναφέρεις κάποιους καλλιτέχνες - πηγές έμπνευσης, στην φάση που είσαι τώρα;
- Στην φάση που είμαι τώρα, μ’ αρέσει να παρακολουθώ καλλιτέχνες που παρακολουθούσα και τότε, όταν φυσικά θεωρώ ότι συνεχίζουν να έχουν μια πορεία αξιόλογη και συνεπή. Ο Cohen, μέχρι το θάνατο του, ήταν ένας απ αυτούς. Ένιωθα να με «οδηγεί» σε κάποια πράγματα, μέχρι και τον τελευταίο του δίσκο και την τελευταία του περιοδεία. Ο Peter Gabriel επίσης, που για μένα είναι ίσως ένας παρεξηγημένος καλλιτέχνης, που όλοι τον θυμούνται από τα ‘80s, αλλά έχει και αυτός μέχρι τώρα μια καταπληκτική πορεία. Ανακαλύπτω πολύ σημαντικά και ωραία πράγματα μέσα στους στίχους του και στην προσωπικότητα του. Ο Bryan Ferry είναι ένας ακόμα… Μιλάω για τους παλιούς που αν και είναι άνω των 70 συνεχίζουν να δημιουργούν και να εμπνέουν. Οι Roxy Music είναι για μένα ένα από τα πιο επιδραστικά συγκροτήματα, και αισθητικά -για την επιλογή των χρωμάτων μου, για τα έργα που κάνω-. Έχουν και αυτοί βλέπεις, ένα πολύ έντονο καλλιτεχνικό στοιχείο. Και από τους νεώτερους υπάρχουν αρκετοί που παρακολουθώ, δυστυχώς όμως όχι πλέον με την ίδια ζέση όπως παλιότερα.

   (Στο χώρο της έκθεσης, σκανάροντας το QR Code που βρίσκεται σε κάθε πίνακα, ο θεατής μπορεί να ακούει και το αντίστοιχο κομμάτι του δίσκου)

- Στο ντοκιμαντέρ έλεγες ότι στη φάση που γνώρισες τον Cave, ήταν και μια εποχή που «ψαχνόσουν» σχετικά με θέματα υπαρξιακά όπως η θρησκεία, βρήκες τελικά άκρη με αυτά;
- Η δική μου εξήγηση σ’ αυτά τα ζητήματα, που δεν υπάρχει εξήγηση εδώ που τα λέμε, βρίσκεται στο τελευταίο κομμάτι του No More Shall We Part, γι’ αυτό και είναι το αγαπημένο μου κομμάτι. Μιλάω για το «Bless His Ever Loving Heart», στο οποίο μιλάει πολύ για τον Θεό. Λέει ότι όταν οι άνθρωποι είναι εγκλωβισμένοι και δεν μπορούν να ελπίσουν σε τίποτα πια, μοιάζει να πρέπει να «πιαστούν» απ’ τον Θεό, και αυτός θα τους δώσει πάλι τη δύναμη να συνεχίσουν. Η δική μου θεώρηση -δεν είμαι θρήσκος και δεν πιστεύω στον Θεό- είναι ότι αυτό που εκείνος αποκαλεί θεό είναι ο νυχτερινός ουρανός. Στο έργο, απεικονίζεται ως ο έναστρος νυχτερινός, στον οποίο κρύβεται το δέος και οι λύσεις στα μεγάλα ερωτηματικά της ζωής. Μπορεί όμως όλο αυτό να είναι ένα ανθρώπινο κατασκεύασμα -εξ’ ου και οι χαρτοταινίες στον πίνακα, που απεικονίζουν την ανθρώπινη παρέμβαση-. Ανά πάσα στιγμή μπορεί όλο αυτό ν’ ανατραπεί και να αποδειχτεί ότι πρόκειται για ένα…Truman Show, ένα περίτεχνο κατασκεύασμα.

- Θεωρείς ότι ένας καλλιτέχνης οφείλει να ψάχνει να βρει λύσεις στα διάφορα υπαρξιακά του ζητήματα (και να τα «κλείνει») ή η καλλιτεχνική του φύση είναι εκείνη που τον βάζει σε μια αέναη αναζήτηση;
- Εξαρτάται. Προσωπικά προτιμώ να τα ψάχνω μια ζωή. Συνήθως προκύπτουν θέματα που θέλω να τα σκέφτομαι καιρό και να καταλήγω σιγά-σιγά σε μία δική μου εξήγηση, όχι με μαθηματικό τρόπο ή με επιστημονικές λύσεις.

- Κάπου εκεί ίσως και να αντλείται και η έμπνευση, σωστά;
- Ακριβώς. Αν τα είχαμε όλα λυμένα τότε δεν θα υπήρχε τίποτα ν’ αναζητήσουμε, τίποτα να μας εμπνέει. Θα υπήρχε ένα flat line…

- Θα ήθελες να μου πεις και λίγα πράγματα για το επερχόμενο live; “Δένει” πολύ ωραία με την έκθεση κατά την άποψή μου. Πως προέκυψε η ιδέα, πως έγινε η επιλογή των συμμετεχόντων καλλιτεχνών;"

- Είχα μοιραστεί με τον Jim Sclavunos τις σκέψεις μου για το live από πολύ νωρίς, στα πρώτα στάδια υλοποίησης των ζωγραφικών έργων για το πρότζεκτ, και όλον αυτό τον καιρό ωρίμαζε κι αυτή η ιδέα παράλληλα με όλη τη δημιουργική διαδικασία. Θέλαμε συνειδητά να αποφύγουμε τον χαρακτηρισμό «Live tribute στον δίσκο No More Shall We Part» και να εστιάσουμε στο γεγονός ότι κάποιοι πολύ καλοί φίλοι και συνεργάτες μουσικοί που εμπλέκονται άμεσα μ’ εμένα, τη ζωγραφική μου και τον Jim Sclavunos θα παρουσιάσουν ζωντανά μια δική τους εκδοχή των τραγουδιών του δίσκου, έτσι ώστε να αναδειχθεί το προσωπικό στοιχείο και να γίνει σαφής ο λόγος της εμπλοκής τους. Εκτός από τον Jim Sclavunos, λοιπόν, μόνιμο μέλος των Bad Seeds και επί μία δεκαπενταετία στενό μου φίλο και συντονιστή του live, ο οποίος θα παίξει αλλά και θα τραγουδήσει κάποια κομμάτια του δίσκου, οι καλλιτέχνες που επίσης συμμετέχουν είναι: ο Βέλγος Stef Kamil Carlens, ιδρυτικό μέλος των Zita Swoon και των dEUS, η Ελληνοαμερικανίδα Eleanor Friedberger των The Fiery Furnaces, οι Illegal Operation, και οι The Callas των αδερφών Ιωνά. Όλοι τους γνωρίζονται μεταξύ τους καλλιτεχνικά αλλά και προσωπικά –οι περισσότεροι μέσω του αδελφού μου, διοργανωτή και συντονιστή του live, Δημήτρη Ρόκου (Κορμοράνος), και εμού– και έχουν ταιριάξει ουσιαστικά σε πάρα πολλά επίπεδα. Τα δώδεκα τραγούδια του δίσκου τα μοιράσαμε μετά από πολλή σκέψη και συζητήσεις με τους μουσικούς, και θα παιχτούν ζωντανά με τη σειρά που εμφανίζονται στο άλμπουμ. Ο κάθε μουσικός έχει το δικό του διαφορετικό αναγνωρίσιμο ύφος, και έχει προσεγγίσει τα τραγούδια με απόλυτα προσωπικό τρόπο, ο οποίος δεν θυμίζει καθόλου κλασικές διασκευές των τραγουδιών. Έχοντας παρακολουθήσει πρόβες, μπορώ να πω ότι πραγματικά ανυπομονώ για την ημέρα της συναυλίας στο υπέροχο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη στην Πειραιώς. Η παραγωγή της συναυλίας είναι της Heretic. Περισσότερες πληροφορίες εδώ: https://www.facebook.com/events/453095168761012/

 - Ευχαριστούμε πάρα πολύ, καλή επιτυχία ευχόμαστε!

 - Εγώ σας ευχαριστώ πολύ!

.-

* To εξαιρετικό εικοσάλεπτο ντοκιμαντέρ που προβάλεται στην είσοδο της έκθεσης είναι μία δουλεία των σκηνοθέτιδων Ρηνιώς Δραγασάκη και Αρασέλης Λαιμού. Παρουσιάζει στοιχεία από τη ζωή του Στέφανου Ρόκου καθώς και το "making of" του project.

Tην έκθεση θα συμπληρώσει η συναυλία με σπουδαίους συντελεστές (που αναφέρεται και πιο πάνω στην συνένετευξη του Στέφανου Ροκου). Αυτή θα λάβει χώρα στο κεντρικό αίθριο του Μουσείου Μπενάκη (Πειραιώς 138) στις 9 Μαίου. Ώρα έναρξης 21.00.

Θα εμφανιστούν οι:

Jim Sclavunos (Nick Cave & The Bad Seeds)

Stef Kamil Carlens (dEUS, Zita Swoon)

Eleanor Friedberger (The Fiery Furnaces)

Illegal Operation

The Callas

Εισιτήρια:

Προπώληση: 10 ευρώ, Ταμείο 12 Ευρώ

Ηλεκτρονική διάθεση: viva.gr

Facebook event: https://www.facebook.com/events/453095168761012/

Επιμέλεια Κειμένου: Panagiotis I.

Φωτογραφίες: v_era