στον περίφημο πύρινο λόγο του μάνου χατζιδάκι υπέρ του ρεμπέτικου στο θέατρο τέχνης στην πλατεία καρύτση, μια διάλεξη που μάλιστα έγινε ενώ μαινόταν ο εμφύλιος πόλεμος στον τελευταίο του χρόνο, διέκρινα πάντοτε μια γοητευτική και γόνιμη αντίφαση: αν και επρόκειτο για μια κίνηση υπεράσπισης και αποκατάστασης, μια χειρονομία τρυφερής και αφοσιωμένης αγάπης προς αυτό που αποκάλεσε "σύγχρονο λαΐκό τραγούδι" για την ελλάδα του τότε, ήταν ένα φιλί ζωής που τελικά χάρισε το θάνατο στο ρεμπέτικο, τον πολιτισμικό, γιατί ο πραγματικός είχε επέλθει νωρίτερα
ένας τρόπος να προστατέψεις το μυθικό ίχνος που φέρουν μέσα τους οι θρυλικές υπόγειες δυνάμεις της ζωής είναι να μην το αποκαλύψεις ποτέ, αλλά να το σφραγίσεις ακόμα περισσότερο. εάν είναι επτασφράγιστο, σαν μυστικό, δώσε του άλλες επτά φορές, χώσε το πιο βαθιά στη γη, όχι για να το κρύψεις, αλλά για να το έχεις κοντά στην πηγή του, από εκεί που πίνει το ασημένιο του νερό, και ας μην το δεις ποτέ ξανά. η πηγή είναι ο μύθος, εμείς είμαστε η ιστορία και τον ζηλεύουμε
έχω την αίσθηση ότι αυτό κάνουν εδώ οι yannis kyriakides και andy moor (γνωστός μας από την καλύτερη live μπάντα στον πλανήτη, τους the ex, και τους dog faced hermans παλιότερα). η ηλεκτρική κιθάρα του moor κάθεται απέναντι από ατόφια κομμάτια ρεμπέτικης μελωδίας που του απλώνει ένα - ένα ο kyriakides από το laptop του, ψύχραιμα και σχεδόν επιστημονικά, σε μια φωνογραφική αναπαράσταση επιλεγμένων τραγουδιών από το προπολεμικό πειραιώτικο καμίνι. εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με αποδόσεις τραγουδιών, οι φίλοι μας φαίνονται να ενδιαφέρονται περισσότερο για τον ηχητικό σφυγμό του ρεμπέτικου, όπως έρχεται συριχτό μέσα από την πλάκα του γραμμοφώνου, και όχι για την περίφημη ατίθαση μελωδικότητα του
όσο ακούω το album λοιπόν μου καρφώνεται η σκέψη πως εδώ οι δύο μας μουσικοί βάλθηκαν να ζωντανέψουν τις πίσω σκέψεις των ίδιων των ρεμπετών όταν δίνονταν σε αυτές τις πενιές και τις σκάλες. βλέπουμε τα χάσματα στη σκέψη τους, τη λάβρα που κινεί ακόμα το χέρι, το πυρωμένο σίδερο της φωνής, τις πτώσεις από τους γκρεμούς των ματιών της μάνας, το ξέχασμα, τον ιδρώτα από την έλλειψη, το αστείο που θα κάνει τη μέρα να κυλήσει πιο γλυκά. οι kyriakides και moor είναι σα να απέδωσαν αυτά που θα έλεγαν τα φαντάσματα των ρεμπέτικων εάν αιωρούνταν πάνω από το θέατρο τέχνης και μπορούσαν να μιλήσουν, ακούγοντας τη διάλεξη του χατζιδάκι εκείνο το γενάρη του ’49, θρόΐζοντας σαν εκτοπλάσματα, σαν νυκτερινά σεντόνια, θέλοντας να πουν πως δεν ξυπνάς ό,τι πεθαίνει
σε αυτή τη λογική λοιπόν, τo rebetika δεν είναι ένας ακόμα δίσκος αναβίωσης του ρεμπέτικου, πολύ περισσότερο της outlaw φαντασίωσης που τυλίγει τη (νεκρ)ανάσταση του στη νεότερη και σύγχρονη θρυμματισμένη ελληνικότητα μας (μπορεί η λέξη να μην αρέσει, αλλά έτσι είναι), ούτε και εγκώμιο κάποιας νάρκης/ντόπας, για να μπούμε μέσα στο τραγούδι και να τυλιχτούμε σαν κουβέρτα, μια κουβέρτα που κάποια στιγμή θα μας λιώσει η ζεστασιά της το rebetika είναι ένα νεύμα από τους νεκρούς ότι δεν μπορούμε να τους πλησιάσουμε πλέον, μια τελευταία λέξη ότι όποιος κατάλαβε, κατάλαβε. και έτσι καλώς έχει
Aκούστε
s.d.
η στήλη αυτή φιλοξενεί κείμενα που γράφτηκαν την πρόσφατη περίοδο, το μάρτιο - απρίλιο του 2020, και έχουν μεγάλη σχέση με τη συνθήκη (αυτο)περιορισμού που χαρακτήρισε αυτή την άνοιξη, καθώς μέσα σε αυτή τη συγκυρία χαρίστηκε ένας χρόνος για πιο παραγωγικές και έντονες ακροάσεις, γενικότερα μια απλή ζωή δίπλα στη μουσική μέσα στη σιωπή και την ακινησία της μέρας η ιδέα ήταν ένα κείμενο την ημέρα για ένα δίσκο, κατηγορηματικά όχι μια κριτική, αλλά ένα κείμενο ελεύθερης ανάπτυξης, κάπου ανάμεσα στο παραλήρημα και την προσωπική πολιτισμική ανάγνωση μιας κυκλοφορίας τα κείμενα αυτά φιλοξενήθηκαν πρώτη φορά στο Facebook group "albums to listen during quarantine" (αυτό που λέει ο τίτλος ακριβώς), ένα ευχαριστώ λοιπόν στους διαχειριστές της σελίδας για την ιδέα και την ωραία τους προδιάθεση από εδώ και πέρα, θα φιλοξενούνται στο sliding backwards, ενώ νέα κείμενα θα ανεβαίνουν σε άτακτες περιόδους
cover photo: v_era
